Người dân Việt Nam thường thích chọn cây mai thờ cúng và trang trí
trong nhà vào ngàyTết không phải là điều ngẫu nhiên. Hình ảnh cây mai nở
rộ trong ngày đầu xuân là bài học đạo lý đối với mọi người và mọi nhà.
Cây mai dãi nắng dầm mưa trong lòng đất Việt Nam cũng là hình ảnh tiêu
biểu cho những phẩm chất tinh thần cao quý của người dân Việt trong quá
trình đấu tranh và lao động xây dựng
cuộc sống qua nhiều thế hệ. Cây mai vàng Việt Nam có địa vị trong thơ
Thiền thời đại Lý Trần, nó là hình tượng cao quý ẩn dụ cho khả năng tiếp
nhận chân lý của con người.
Cây mai gắn bó với làng quê ruộng
vườn xứ sở Việt Nam, gắn bó với con người từ lúc tổ tiên khai đất lập
làng để sinh sống. Cây mai chịu đựng gió mưa lụt bão để có thể nở hoa
vào dịp tết, đó là hình ảnh tượng trưng cho người dân Việt vượt mọi gian
khó để gìn giữ quê hương nòi giống và sống đời có ý nghĩa.
Như
cây mai vàng rễ cắm sâu trong lòng đất, không bị ngã trước gió bão, con
người Việt Nam dù ở đâu cũng gìn giữ đạo lý ân nghĩa và cội nguồn văn
hóa tốt đẹp của tổ tiên.
Như cây mai vàng đứng trước thời tiết
nghiệt ngã, vẫn sống bền bỉ theo năm tháng vươn mình ươm chồi nẩy lộc,
người Việt Nam dù bất cứ ở đâu cũng nhẫn nại và can đảm trước mọi hoàn
cảnh để xây dựng cuộc đời.
Như cây mai vàng trút những chiếc lá
già cỗi cuối đông, nhường cho chồi non và hoa vàng nở đầu xuân, người
Việt Nam dù bất cứ ở đâu cũng sống hy sinh cho thế hệ con cháu tương
lai.
Như cây mai vàng gìn giữ nhựa sống sâu kín trong thân tạo
sức sống mạnh khỏe để hoa nở đầu xuân, người Việt Nam dù ở đâu cũng gìn
giữ đạo lý trong tâm, tu nhân tích đức để sống có ích cho mình và cho
mọi người.
Cây mai sống qua bao năm tháng với thời tiết khắc
nghiệt vẫn âm thầm chịu đựng dẽo dai, xuân về dâng cho đời bông hoa xinh
đẹp. Hình ảnh đó xứng đáng là nét tượng trưng cho phẩm đức nhẫn nại và
sự hy sinh cao cả của tổ tiên trong quá trình lao động xây dựng quê
hương và duy trì bản sắc văn hóa dân tộc.
Từ khi tổ tiên lập
nước và giữ nước,thành lập chế độ làng xã, đã chú trọng vấn đề giáo dục
đạo đức. Mỗi tên của làng xã cho đến tên tỉnh thành mà tổ tiên đặt ra
đều mang dấu tích lịch sử và luôn tâm nguyện cho con cháu đời sau sống
an lành. Nhiều làng xã trên quê hương Việt Nam đều có ngôi chùa, ngôi
chùa từ thời đầu tiên như là thay thế cho trường học ngày nay để dạy lễ
giáo và cũng là nơi tin ngưỡng chung cho mọi người. Khắp ba miền Nam,
Trung, Bắc ở Việt Nam, mỗi làng xã đều có nhà thờ họ, nhà thờ nhánh,
đình làng và miếu xóm lập lên để tỏ lòng tri ân đối với ông bà tổ tiên
cũng như những anh hùng hào kiệt có công với dân với nước. Hằng năm, con
cháu trong làng quê đi làm ăn hay sinh sống khắp nơi, thường trở về
làng quê thăm cha già mẹ yếu, thăm mồ mã ông bà, tu chỉnh gia phả, ôn
lại lời dạy của các bậc tiền bối để tri ân và báo ân.
Cây mai
trong sân chùa ở làng quê Việt Nam được xem là hình ảnh quan trọng trong
văn học Phật Giáo thiền thời đại Lý Trần. Trong tuệ giác của các bậc
thánh nhân, hình ảnh cây mai sống trong sương mai nắng chiều, sống qua
bốn mùa xuân, hạ, thu, đông mà nở hoa đó là năng lực sống nhiệm mầu. Nó
xứng đáng là biểu tượng cho trạng thái thân tâm vô nhiễm trong cuộc đời
này. Thiền sư Mãn Giác làm bài thơ “Cáo tật thị chúng” với hình ảnh cây
mai vàng đã gửi gắm tinh thần siêu việt tiềm ẩn trong khả năng của con
người. Đó là năng lực sống tự chủ và trí tuệ. Trí tuệ ấy là tầm nhìn
tổng quát trong mọi hoàn cảnh thăng trầm của cuộc sống, vượt qua mọi
ràng buộc ước lệ thời gian và không gian trong thế giới hiện tượng. Nội
dung bài thơ như sau:
"Xuân đi trăm hoa rụng,
Xuân đến trăm hoa cười.
Việc đời qua trước mắt,
Già đến trên đầu rồi!
Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết,
Ngoài sân đêm trước một cành mai.”
Hai câu thơ đầu như nói chuyện về thời gian, cảnh vật và thời tiết vốn
có trong đời. Hai câu thơ tiếp như lời tâm sự chân tình về sự việc đến
đi liên quan trong cuộc đời ngắn ngủi của con người. Tất cả đó diễn ra
trong sân khấu cuộc đời luôn biến đổi, mọi hiện tượng sự vật đang trong
trạng thái: thành, trụ, hoại, không. Con người cũng nằm trong quy luật:
Sanh, già, bệnh chết. Hạnh phúc sau cùng là sống với cái tâm chân thật
không bị điên đảo trước mọi hiện tượng cám dỗ của cuộc đời. Cuộc sống
quanh năm dù nghèo khổ hay giàu sang phú quý, khó khăn hay thuận lợi
cũng quan niệm như cảnh huyễn mộng mà thôi.
Cái đạo lý siêu
nhiên chứa đựng trong ý nghĩa hai câu sau: “Chớ bảo xuân tàn hoa rụng
hết, Ngoài sân đêm trước một cành mai." Đừng tưởng rằng xuân tàn hoa
rụng là hết, vẫn còn có cành mai vàng đang nở ngoài sân. Ngay trong hiện
tượng đang sanh diệt còn có chân tâm không sanh diệt. Cành mai như là
một thông điệp cảnh tỉnh mọi người đang sống trong trường đời thay đổi,
hiện tượng sanh già bệnh chết là điều tất yếu trong kiếp nhân sinh. Bản
tâm thanh tịnh vô nhiễm, cái chân lý tối hậu để thoát khỏi mọi khổ đau
sanh tử.
Hoa mai vàng là loại hoa tiêu biểu để thờ cúng và
trang trí trong nhà vào dịp Tết, cũng như là trình bày bài học đạo lý
uyên thâm cho đời. Cành mai ngày Tết là hình ảnh ẩn dụ cho sức sống và
trí tuệ của con người Việt Nam. Quán chiếu hình ảnh cành mai để thấy rõ
nét văn hóa tốt đẹp của dân tộc để báo ân tổ tiên và quê hương xứ sở.
Quán chiếu hình ảnh cây mai ngày Tết để nhận thức ý nghĩa cuộc đời. Tất
cả mọi hiện tượng thành tựu bởi vọng thức sau cùng cũng bị đào thải bởi
quy luật sanh diệt với thời gian, trở về với chân tâm không sanh không
diệt để có được hạnh phúc vĩnh hằng.
Sưu tầm FB LCM
No comments:
Post a Comment